İstanbul’un sembol yapılarından biri olan Kız Kulesi’nin, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından başlatılan restorasyonu bitti ve tarihi yapı görkemli bir törenle açılıyor. Yeni bir cazibe merkezi olması planlanırken Kız Kulesi ve Galata Kulesi arasında şiirlere ve hikayelere konu olan aşkı anlatan eşsiz bir ışık ve ses gösterisi de tasarlandı. İlk gösteri Kız Kulesi’nin ziyarete açılacağı 11 Mayıs Perşembe akşamı, saat 21.00’de yapılacak ve her akşam aynı saatte tekrar edilecek.
KIZ KULESİNİ ÇALMIŞLAR!!
Kız Kulesi, M.Ö. 5. yüzyıla kadar uzanan geçmişinde ilk olarak Karadeniz’den gelen gemiler için denetim alanı olarak kullanıldı. İstanbul’un fethinin ardından ise yeni bir kale inşa edildi. Deniz feneri işlevi gören bina o zamandan bu zamana kadar birçok restorasyondan geçti. 2021 Eylül ayında başlatılan restorasyon ise en tartışmalı çalışma oldu. Sosyal medyada paylaşılan bir görüntüde, kulenin üst bölümünün olmaması ve arkasından geçen gemilerin kulenin etrafındaki koruyucudan görülmesi ‘Kız Kulesi’ni çalmışlar’ paylaşımlarına neden oldu. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ise bu paylaşımların ardından resmi bir açıklama yaparak yapıdan sökülen külah kısmının 1940’lı yıllarda tarihi yapıda yaşanan yangından sonra konulduğunu ve yerine özgün malzemeden yapılacak külahın konulacağını açıkladı. Yapılan açıklamada restorasyon çalışmalarına Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Prof. Dr. Feridun Çılı ve mimar Han Tümertekin’in danışmanlık yaptığı vurgulanırken, kuleye sonradan eklenen tek katlı yapının iki üniversite tarafından hazırlanan raporunda depreme dayanaksız olduğu belirtildi.
DEPREME DAYANAMAZDI
Bakanlık da hazırladığı internet sitesinde yapılan tüm çalışmalar tek tek fotoğraflarla birlikte anlattı. Binanın 1944 yılında yapılan restorasyonu sırasında ahşap elemanlarla yapılan kat döşemeleri, külah yapısının beton ile yenilenirken, 2000’li yıllarda ise yapının günümüze ulaşan halini içeren onarımlar gerçekleştirildi. Bu onarımlarda yapı içerisinde restoran fonksiyonuna yönelik çatı ilaveleri ve 1999 depremi sonrası kule dış duvarlarına çelik çapraz takviye elemanları yapıldı. 1944 yılında kullanılan beton ve çimento içeriğindeki tuzlar ve diğer kimyasallar nedeniyle yapıya zamanla zarar verdiği belirtilirken, geçmiş dönemde yapılan beton imalatta, çalışmalar esnasında kolon ve döşeme donatılarının bağlantılarının olmadığı aynı zamanda içeriğinde deniz kabuklarına rastlanan deniz kumu kullanıldığı, nervürsüz demir donatılarının aşırı korozyona uğradığı ve bayrak direği de dahil çatlaklara sebep olduğu belirlendi. Bu da yapının oluşabilecek büyük bir depremde bütünüyle zarar göreceğini ortaya koydu.
120 TON ENJEKSİYON MALZEMESİ KULLANILDI
Yapılan çalışmalarda 18 yüzyıl sonu verilerinin kullanıldığı belirtilirken, yapının kale avlusu bölümüne 1990’lı yıllarda eklenmiş olan çelik kapı ve asma kat söküldü. Aynı tarihlerde eklenmiş olan betonarme kısımların da sökümleri tamamlandı. 500 tonu aşkın betonarme kısım yapıya zarar vermeden uzaklaştırılırken, bu bölümler yığma ve ahşap olarak özgün haline kavuşturuldu. Süreç boyunca kimyasal analizler, georadar görüntüleme sistemleri, lazer tarayıcılar vb. günümüz teknolojisinin el verdiği her türlü imkân yapının korunması için kullanıldı. Georadar çalışmaları sırasında boşluk gözlemlenen özgün duvarlar enjeksiyon yöntemiyle güçlendirildi. Yaklaşık 120 ton enjeksiyon malzemesi kullanıldı. Yapıya 1990’lı yılların sonunda eklenen özgün olmayan çelik kuşaklar da yapıdan uzaklaştırıldı, surlarda bulunan kaybolmuş kale duvarı siperlikleri ortaya çıkarıldı, balkon direğinin balkon katından başlayıp kubbe üst kotuna kadar olan kısmı metal olarak imal edildi. Bakır alemin konservasyon çalışmaları sırasında alem üzerinde altın varak kalıntıları tespit edilince alem yeniden altın varakla kaplandı.
Çalışmalar sırasında özellikle kuzey yönünden adaya gelen dalgaların ada çevresinde daha önceden yapılan ve günümüzde yetersiz kalan dolguları ve ince malzemeleri ada altından sürükleyerek çatlaklara neden olduğu tespit edildi. Adanın kuzey batı köşesinde 30 metre civarında olan deniz derinliği nedeniyle tahkimat malzemelerini kaydığı belirtilirken, taşıyıcı iskelelerin de yer yer çöktüğü kaydedildi. Bunun için Ulaştırma Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü ile çözümler üretildiği, adanın çevre tahkimatının yapılmadığı ve iskelelerinin iyileştirildiği belirtildi. Adaya giden temiz su ve elektrik hatlarının yenilendiği de kaydedildi.
SATIŞA BİLE ÇIKARILDI
Yıllar içerisinde zor zamanlar geçiren Kız Kulesi, 1995 yılında 49 yıllığına Hamoğlu Holding’e kiralanmıştı. O dönemde yapılan restorasyon çalışmaları büyük tepki çekerken, holding, 2013 yılında kulenin kalan kullanım hakkını 22 milyon Euro’ya satışa çıkarmıştı. Bu karar büyük tepki çekerken Ahmet Hamoğlu’nun borçlarına karşılık ise Kız Kulesi’nde haciz işlemi bile yapıldı. 2021 yılında ise kule yeniden Kültür ve Turizm Bakanlığı’na geçti.
patronlardunyasi.com
