Dünyada ‘gıda milliyetçiliği’ kavramının ön plana çıkmaya başladığını belirten Yumaklı, bu kapsamda bir dizi düzenleme yapılacağını ve üretim destekleme sisteminde değişikliğe gidileceğini vurguladı. Bakanlığının Meclis’teki bütçe görüşmelerinde konuşan Yumaklı, şunları söyledi:
GIDA MİLLİYETÇİLİĞİ DÖNEMİ
“Nüfustaki artış, göçler ve diğer küresel gelişmeler gıdaya olan talebi artırıyor. Diğer taraftan iklim değişikliği ve doğal afetler ise tarımsal üretimi baskılıyor. Bunun yanı sıra yaşadığımız pandemi, politik anlaşmazlıklar, savaşlar ve göçün gıdaya erişimde yaşattığı sorunlar, ‘gıda milliyetçiliği’ kavramını ön plana çıkardı, yeni dönem için yeni normal tanımını zorunlu kıldı.
İHRACAT ARTIYOR
2002’de 25.1 milyar olan tarımsal hasılamızı, 2022’de yüzde 133 artırarak 58.6 milyar dolara yükselttik. Aynı dönemde ihracatımızı 3.8 milyar dolardan 30 milyar dolara ulaştırdık. Ocak-Eylül 2023 döneminde 18.8 milyar dolarlık ithalata karşılık 22.1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdik. Fındık, kuru üzüm, kuru kayısı, incir, kabuksuz antepfıstığı, ayva, dondurulmuş alabalık, buğday unu ve bulgur ihracatında dünyada birinci sıradayız.
DESTEKLEME SİSTEMİ DEĞİŞECEK
2003-2022 döneminde çiftçilerimize 2022 yılı fiyatlarıyla toplam 803 milyar liralık destek verdik. 2023 sonu itibarıyla ödenecek tutar 63.4 milyar lira olacaktır. Buğdayda verim kaybı ve fiyat dalgalanmalarına bağlı Gelir Koruma Sigortası, 2023-2024 üretim sezonunda ülkemiz genelinde uygulanacak. Yeni dönem vizyonumuza uygun olacak şekilde destekleme sisteminde yapılacak reform niteliğinde değişiklikler en kısa sürede tamamlanacak. Mülkiyet ve mirasçılık sorunları sebebiyle desteklerden faydalanamayan üreticilerimiz de bundan sonra tarımsal desteklerden istifade edecek. Yeni politikamızın vazgeçilmez bir sacayağı olarak TÜİK ile imzaladığımız protokol kapsamında, tarım sayımı 2026 yılı sonuna kadar tamamlanacak.
Yumurta tavukçuluğunda dört damızlık hat geliştirdik. Geliştirdiğimiz yerli yumurtacı damızlıklarla ihtiyacımızın yüzde 17’sini karşılıyoruz. Et tavukçuluğunda da hat geliştiren dört ülkeden biriyiz. Enstitülerimize bağlı gen bankalarımızda, 318 bin genetik materyali koruyoruz. Yumurta işleme, yem bitkisi yetiştiriciliği, kanatlı ve yumurtada organik üretim, kırsal alanlarda kamu altyapı yatırımları gibi yeni sektörleri de destekleyeceğiz.
BİTKİ VE HAYVANLAR KAYIT ALTINDA
Bu yıl beş Tabiat Parkı ve 14 Mahalli Öneme Haiz Sulak Alanı ‘korunan alan’ ilan ettik. Bugün itibarıyla korunan alan sayımız 659 olup bu alanların büyüklüğü 3.4 milyon hektardır. Eylül ayı itibarıyla 53 milyon kişi korunan alanlarımızı ziyaret etti. Ülkemizin biyoçeşitlilik envanter çalışmaları kapsamında, veri tabanımıza 12 bin 141 bitki, 1263 hayvan türü kaydettik. Afet neticesinde tarım ve orman sektöründe meydana gelen zararın büyüklüğü 24.1 milyar lira düzeyinde. Pancar üretimimiz geçen yıla göre yüzde 17 artışla 22.5 milyon ton oldu.”
37 ÇEŞİT ATA TOHUMU KORUMADA
-Bugün 97 ülkeye tohum ihracatı yapıldığını belirten Bakan Yumaklı, “Tarla bitkilerinde 953, bahçe bitkilerinde 1027 yerli ve milli tohumluk çeşidi geliştirildi. Türkiye’de üretilen sertifikalı tohumluk çeşidinin yüzde 40’ı bu yerli ve milli tohumlardan oluşuyor. Ata Tohumu Projesi kapsamında, farklı türlerde 37 yerel çeşidi araştırma enstitüleri adına tescil ettik ve koruma altına aldık” dedi.
